Het is eerste kerstdag 1888 als Teunis Oskam (41) melk brengt bij de brievengaarder (postbode). Op het moment dat hij thuis bij zijn boerderij ’t Waal terugkomt, vindt hij zijn vrouw Geertje de Ruijter (39) met tal van verwondingen dood in de woning.
“Zij was letterlijk geslacht”, schrijft De Vijfheerenlanden van 30 december 1888. De vrouw had een ingeslagen schedel en was gestoken in hals, slaap en handen.”
Al snel is wethouder van Schaik aanwezig en de huisarts eveneens. Geconstateerd wordt dat het kabinet openstaat, waardoor roof een motief zou kunnen zijn. Maar al spoedig gaan de verdenkingen uit naar Oskam zelf. Aanleiding is dat Teunis Oskam niet bekend staat in het dorp als een lieve man voor zijn vrouw en er ook veel verhalen over hem in de rondte gaan.
Burgemeester Kleinschmit is op deze eerste kerstdag aanwezig in Groenlo en krijgt van de moord te horen. Hij keert met de trein terug naar Tull en ’t Waal. Daar aangekomen op tweede kerstdag wordt Teunis Oskam in hechtenis genomen en overgeplaatst naar Utrecht. Inwoners van ’t Waal staan met gebalde vuisten langs de weg als hij wordt afgevoerd.
Rechtszaak
In maart 1889 komt Teunis Oskam voor de rechter. Gerritje, een voordochter van 11 jaar oud, wordt gehoord. Daaruit blijkt dat Teunis en Geertje vaak ruzie hadden. Dit ging meestal over het bezoek dat Teunis bracht aan een andere vrouw; mevrouw van Eck. Zo ook op 24 december 1888, toen Teunis bij deze vrouw stro had gebracht. Bij thuiskomst had de dochter gehoord dat er ruzie was en haar moeder werd geslagen door haar vader.
In de ochtend van eerste kerstdag moest ze voor haar vader de bakervrouw halen. Haar moeder was op dat moment er slecht aan toe en had een bebloed hoofd.
Maar liefst 39 getuigen laat het Openbaar Ministerie opdraven. Volgens de aanklager stond Geertje de Ruijter bekend als een zachtaardige vrouw die erg te lijden had onder haar man Teunis. Meerdere getuigen bevestigden het geweld die Teunis tegen haar gebruikte en de uitingen dat hij haar eens zou vermoorden. Volgens forensische getuigendeskundigen was er een worsteling geweest, waarna het slachtoffer aan verwondingen door hevige slagen op haar hoofd was komen te overlijden. Het Openbaar Ministerie eist 15 jaar gevangenisstraf. De advocaat is het er niet mee eens en vraagt vrijspraak.
Uitspraak
Op zaterdag 6 april 1889 doet de rechtbank uitspraak. De rechter oordeelt dat Teunis niet de bedoeling heeft gehad zijn vrouw van het leven te beroven, maar dat de dood een gevolg is van de zware mishandeling. De rechtbank veroordeelt Teunis Oskam tot 8 jaar gevangenisstraf en de kosten van de zitting.
Oskam gaat niet in hoger beroep en eind april wordt hij overgebracht naar Groningen om zijn straf uit te zitten. Nadat hij enkele jaren later is vrijgelaten uit de gevangenis in Leeuwarden, bouwt hij een nieuw bestaan op in Vijfhuizen. Op 6 september 1922 overlijdt Teunis Oskam in de gemeente Haarlemmermeer op 75-jarige leeftijd.
Deze pagina is gewijzigd op 16 juni 2025