Vanaf 200 voor Christus ontstaat de Lek. Het is een kleine zijrivier die zich ter hoogte van Rijswijk afsplitst van de Rijn. Vanaf het jaar 838 voert de Lek steeds meer rivierwater af richting de Noordzee. In de eeuwen erna ontstaat behoefte aan een veerbinding. In elk geval wordt rond het jaar 1132 gesproken over veerrechten. Een privilege dat naast o.a. visrechten werd uitgegeven.
Voor de Houtense regio waren veerdiensten van belang. Doorgaande wegen naar Culemborg en Tiel eindigden bij het veer. Een bekende weg is de Beusichemseweg (Utrechtse Rijweg) die vanuit Houten naar het veer bij Beusichem leidde en de latere Jhr Ramweg die naar Culemborg leidde.
Veerverbinding naar Culemborg
Culemborg ontstaat rond het jaar 1281. De edelen in deze vrijstaat wisten al vrij snel aan noordelijke machtsuitbreiding te doen. In de 14e eeuw strekte de macht zich uit tot in Schalkwijk. Dit kan alleen wanneer sprake is van een goede veerbinding.
De veerverbinding ligt in eerste instantie tussen Pothuizen en Redichem. Mogelijk was deze al actief in 1200. In 1760 staat deze nog op deze locatie ingetekend. In 1402 wordt er een veerverbinding naar Culemborg op de huidige locatie gestart.1 2 Omdat het veer vaart tussen Culemborg en de voormalige gemeente Tull en ’t Waal is dit het veer tussen Culemborg en Tull en ’t Waal.
In maart 1895 wordt de pont tijdens een hevige storm losgerukt van de reep en zinken drie bootjes. Rond 2008 vaart een Duits schip de ankerketting van de veerpont kapot.3
Oudslijkerveer
Tot 1 maart 1931 was er een veerverbinding tussen ’t Waal en Hagestein. De veerboot werd vooral gebruikt door lokaal verkeer. Aan de Waalse kant staat buitendijks een huis langs de Lekdijk, dat vroeger veerhuis was. De eerste vermelding van het Oudslijkerveer dateert van 2 oktober 1322. Toen sprak men over Adenslic. Andere namen zijn; oudslikkeveer en slikkeveer.
Tijdens het beleg van Hagestein in 1405 werd er niet gevaren. Pas op 3 augustus 1406 werd het Oudslijkerveer in de vaart genomen.4
Rond 1654 wordt het veer verplaatst. De nieuwe dijk die was aangelegd na de doorbraak van 1624 vond men ideaal hiervoor. De pont was in de 17e eeuw een gierpont,5 groot genoeg om paard met wagen over te zetten. In 1931 stopt deze veerdienst.
De pont was in de middeleeuwen eigendom van de kapittels van de Dom en Oudmunster. In 1675 is de pont eigendom van de heren en graven van Culemborg.
Honswijkveer (Diemensveertje)
Ook Honswijk had een veerverbinding met Everdingen. De veerboot wordt in 1326 genoemd als het veer van Tull dat eigendom is de heren ten Goye. Deze veerboot was tot in de 20e eeuw actief.6 Bij het veer was tapperij het Vosje gelegen. Tijdens het beleg van Hagestein in 1405 werd er niet gevaren. Pas op 3 augustus 1406 werd het veer in de vaart genomen.7
Ook was er een voetveer bij Honswijk. Deze staat niet op de TMK (1864), maar wel op een plattegrond uit 1761. Op een tekening uit 1780 van N. Wicart lijkt deze voetveer zichtbaar. In 1895 werd het voetveer en het veer bij Culemborg samen verpacht aan dezelfde persoon.8
Veerverbinding Groeneweg
Tenslotte was er nog een veerverbinding bij de Groeneweg. Na de derde boerderij ten oosten van de Groeneweg is er nog steeds een pad zichtbaar in de uiterwaarden. Deze veerverbinding is nog te zien op een kaart van 1882. In de 21e eeuw is hier een liniepont.
Noten
- Mededeling Pieter Frederiks, bewoner Landlust ↩︎
- Houtens Nieuws – Landlust in oude luister Hersteld – 25 april 2016 ↩︎
- Culemborg, de stad en het water in de tweede helft van de negentiende eeuw – C.V. Raven (2015) ↩︎
- Beleg van Hagestein in 1405 – In het land van Brederode – Heniger, J. (1982) ↩︎
- Tussen Rijn en Lek 1994-2, Kees van Schaik ↩︎
- Schalkwijk, de geschiedenis van een Stichts dorp – P.M. Heimink Liesert. (1979) ↩︎
- Beleg van Hagestein in 1405 – In het land van Brederode – Heniger, J. (1982) ↩︎
- Culemborg, de stad en het water in de tweede helft van de negentiende eeuw – C.V. Raven (2015) ↩︎
Deze pagina is gewijzigd op 22 september 2024